"Çocuklarda Kusma ve İshale Dikkat"

Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Çocuk Acil Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ramazan Cahit Temizkan, yaz aylarında artış gösteren ishal ve kusma vakalarına karşı aileleri uyardı. Temizkan, çocuklarda bu durumların en yaygın nedenleri, korunma yolları ve tedavi süreci hakkında önemli bilgiler verdi.

İshal Vücudun Savunma Mekanizmasıdır

İshalin, çocuğun dışkılamasının normalden daha sık ve sulu hale gelmesiyle tanımlandığını belirten Dr. Temizkan, “İshal esas olarak vücudun kendini savunma mekanizmasıdır. Zararlı etkenleri dışarı atma yoludur. Ancak çocuğun vücudu bu süreçte su ve tuz kaybeder. Eğer yeterli sıvı ve tuz desteği sağlanırsa, çoğu ishal vakası 3-7 gün içinde kendiliğinden iyileşir” dedi.

Yaz Aylarında Risk Daha Fazla

İshalin genellikle virüslerden kaynaklandığını belirten Temizkan, bakteri, mantar, parazit, toksin, hijyenik olmayan gıda tüketimi, fazla besleme ve hasta kişilerle temas gibi nedenlerin de etkili olduğunu ifade etti. Yaz aylarında gıda hijyeninin bozulması, çiğ sebze-meyvenin yıkanmadan yenmesi, toplu ikramların uygun koşullarda saklanmaması, deniz ve havuz kullanımı gibi etkenlerin ishalin yayılmasına zemin hazırladığını vurguladı.

Temiz Havuzlarda Bile Risk Var

Havuzların denize kıyasla daha küçük hacimli olduğunu hatırlatan Temizkan, “Havuza giren kişilerin dışkı ile bulaşan mikropları suya karışabilir. Bu etkenler birkaç saatten birkaç güne kadar canlı kalabilir. Klora dayanıklı mikroorganizmalar da olabilir. Bu nedenle, en iyi dezenfekte edilmiş havuzlarda bile ishal riski devam eder” şeklinde konuştu.

Evde İlk Müdahale Hayati Önem Taşır

Kusma ve ishal durumunda evde uygulanabilecek yöntemler hakkında da bilgi veren Temizkan, öncelikle kaybedilen su ve tuzun yerine konması gerektiğini belirtti. “Beslenme kesilmemeli, çocuk normal gıdalarla beslenmeye devam etmeli. Gıdalar az az ve sık verilmelidir. Kusmayı artırmamak için bir kerede 20-30 ml’den fazla verilmemeli. Kusma ve ishal kesici ilaçlar kullanılmamalı, çünkü vücudun zararlılardan arınma süreci engellenir” dedi.

Uygun Gıdalar ve Beslenme Önerileri

İshal döneminde yoğurt çorbası, pirinç suyu, muz, havuç suyu, ekmek, kraker, süt ve yoğurt gibi besinlerin tercih edilmesini öneren Temizkan, gazlı içecekler, şekerli gıdalar, çikolata ve çok yağlı yiyeceklerin verilmemesi gerektiğini söyledi. Anne sütü alan bebeklerin emzirmeye devam etmesi gerektiğinin de altını çizdi.

Korunma Yolları: El Hijyeni ve Gıda Güvenliği

Hijyenin ishalden korunmadaki en etkili yol olduğunu vurgulayan Temizkan, “İshal etkenleri ağız yoluyla bulaşır. Bu yüzden özellikle el yıkamak çok önemlidir. Kirli su ile yakalanmış balıklar, bozulmuş gıdalar, uygun olmayan koşullarda hazırlanmış yiyecekler tüketilmemelidir. Ellerin temizliği, çiğ sebze-meyvenin bol suyla yıkanması hastalıktan korunmanın anahtarıdır” dedi.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Dr. Temizkan, evdeki müdahaleye rağmen iyileşmeyen durumların ciddiye alınması gerektiğini vurguladı. “İshal 5 günden uzun sürdüyse, 39 derece üstü ateş 2 günden fazla devam ediyorsa, gaita kanlı veya sümüksü ise, kusma sayısı 5-10 defayı aşıyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır” dedi. Ayrıca uyku hali, gözyaşı azalması, ağız kuruluğu, idrar miktarında azalma gibi belirtilerin ciddi su kaybına işaret ettiğini belirterek, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini söyledi.

“Korunma Tedaviden Daha Etkilidir”

Son olarak ishalin çoğu zaman kendiliğinden geçen bir rahatsızlık olduğunu ifade eden Temizkan, “Çocuklar iyileşme sürecinde hafif kilo kaybedebilir ancak bunu kısa sürede telafi ederler. Vitamin ya da özel diyetlerin ispatlanmış bir yararı yoktur. Çinko ve probiyotik kullanımı ise doktor önerisi ile olabilir. Ancak asıl önlem, korunmadır. Korunma, tedaviden daha ucuz ve zararsızdır” diyerek sözlerini tamamladı